Canllawiau anifeiliaid hela gwyllt
Rheoliadau hylendid ar gyfer cyflenwi anifeiliaid hela i'w bwyta gan bobl.
Dogfen ganllaw anifeiliaid hela gwyllt
Mae'r canllawiau anifeiliaid hela gwyllt yn berthnasol i’r canlynol:
- Cynhyrchwyr cynradd (er enghraifft, helwyr, aelodau o bartïon hela, ystadau saethu)
- Gweithredwyr busnesau bwyd
- Swyddogion Gorfodi: Awdurdodau lleol yng Nghymru a Lloegr, Cynghorau Dosbarth yng Ngogledd
Ceir gwybodaeth ychwanegol am wahanol sefyllfaoedd cyflenwi yn y canllawiau.
Pwysig
Cyfeiriadau at yr Undeb Ewropeaidd (UE) yn nogfennau canllaw’r ASB
Mae’r Asiantaeth Safonau Bwyd (ASB) wrthi’n diweddaru’r holl gyfeiriadau at yr Undeb Ewropeaidd (UE), er mwyn adlewyrchu'n gywir y gyfraith sydd bellach mewn grym, ym mhob dogfen ganllaw newydd neu ddiwygiedig a gyhoeddir ar ôl i’r Cyfnod Pontio ddod i ben ddiwedd 2020. O dan rai amgylchiadau efallai na fydd bob amser yn ymarferol i ni ddiweddaru’r holl gyfeiriadau at yr UE ar yr adeg yr ydym ni’n cyhoeddi canllawiau newydd neu ddiwygiedig.
Ac eithrio yng Ngogledd Iwerddon, dylid darllen unrhyw gyfeiriadau at Reoliadau'r UE yn y canllawiau hyn i olygu cyfraith yr UE a ddargedwir (retained EU law). Gallwch gyrchu cyfraith yr UE a ddargedwir trwy Archif Ar-lein Ymadael â’r UE Llywodraeth EM. Dylid darllen y gyfraith hon ochr yn ochr ag unrhyw ddeddfwriaeth Ymadael â'r UE a wnaed i sicrhau bod cyfraith yr UE a ddargedwir yn gweithredu'n gywir yng nghyd-destun y Deyrnas Unedig (DU). Ceir deddfwriaeth Ymadael â’r UE ar legislation.gov.uk. Yng Ngogledd Iwerddon, bydd cyfraith yr UE yn parhau i fod yn berthnasol mewn perthynas â’r rhan fwyaf o gyfraith hylendid bwyd a bwyd anifeiliaid, fel y rhestrir ym Mhrotocol Gogledd Iwerddon, ac ni fydd cyfraith yr UE a ddargedwir yn berthnasol i Ogledd Iwerddon yn yr amgylchiadau hyn.
Gallwch ddarllen y ddogfen ganllawi anifeiliaid hela gwyllt yma.
Gofynion cyfreithiol
Rheolau hylendid penodol sy’n gymwys i fusnesau sy’n cynhyrchu bwyd sy’n dod o anifeiliaid, a nodir yn:
- Rheoliad a Ddargedwir (CE) Rhif 853/2004 ym Mhrydain Fawr
- Rheoliad (CE) Rhif 853/2004 yng Ngogledd Iwerddon
Rheolau cyffredinol mewn cysylltiad â sgil-gynhyrchion anifeiliaid a chynhyrchion sy’n dod o anifeiliaid na fwriedir eu bwyta gan bobl, a nodir yn:
- Rheoliad a Ddargedwir (CE) Rhif 1069/2009 ym Mhrydain Fawr
- Rheoliad (CE) Rhif 1069/2009 yng Ngogledd Iwerddon
Gofynion cyffredinol ar gyfer hylendid bwydydd sy’n gymwys i bob busnes bwyd, gan gynnwys cynhyrchwyr cynradd, a nodir yn:
- Rheoliad a Ddargedwir (CE) Rhif 852/2004 ym Mhrydain Fawr
- Rheoliad (CE) Rhif 852/2004 yng Ngogledd Iwerddon
Rheolau ar reolaethau swyddogol a gweithgareddau swyddogol eraill a gyflawnir i sicrhau y cymhwysir cyfraith bwyd a bwyd anifeiliaid, rheolau ar iechyd a lles anifeiliaid, iechyd planhigion a chynhyrchion diogelu planhigion a gweithredoedd cysylltiedig, a nodir yn:
- Rheoliad (UE) a Ddargedwir Rhif 2017/625 ym Mhrydain Fawr
- Rheoliad (UE) Rhif 2017/625 yng Ngogledd Iwerddon
Egwyddorion a gofynion cyffredinol cyfraith bwyd a gweithdrefnau mewn materion diogelwch bwyd, gan gynnwys olrhain bwyd a bwyd anifeiliaid, a nodir yn:
- Rheoliad a Ddargedwir (CE) Rhif 178/2002 ym Mhrydain Fawr
- Rheoliad (CE) Rhif 178/2002 yng Ngogledd Iwerddon
Anifeiliaid hela gwyllt
Yn y ddeddfwriaeth, diffinnir anifeiliaid hela gwyllt fel:
- carnolion a lagomorffau gwyllt, yn ogystal â mamaliaid tir eraill sy’n cael eu hela i’w bwyta gan bobl ac a ystyrir yn anifeiliaid hela gwyllt o dan y gyfraith berthnasol
Carnolion gwyllt
Mae carnolion gwyllt yn famaliaid tir a gaiff eu hela i'w bwyta gan bobl.
Gall y rhain gynnwys:
- carnolion fel ceirw gwyllt
- baeddod gwyllt
- rhai poblogaethau defaid a geifr gwyllt
Lagomorffiaid
Mae lagomorffiaid gwyllt yn famaliaid tir a gaiff eu hela i’w bwyta gan bobl.
- cwningod
- sgwarnogod
- cnofilod (er enghraifft, gwiwerod)
Adar gwyllt
Adar gwyllt yw’r rheiny a gaiff eu hela i’w bwyta gan bobl. Enghraifft o hyn yw ffesant sydd wedi’i ddeor/magu mewn amgylchiadau wedi’u rheoli cyn ei ryddhau i’r gwyllt i’w hela.
Canllawiau anifeiliaid hela gwyllt (ffotograffau)
Mae'r canllawiau anifeiliaid hela gwyllt (ffotograffau) yn rhoi enghreifftiau o arfer da a gwael. Mae’r wybodaeth yn y ddogfen yn cwmpasu’r canlynol:
- croeshalogi
- dulliau cludo da a gwael
- dulliau storio gwael
- storio helgig mewn oergell
- bwtrïoedd helgig
- datganiadau unigolion cymwys
- anifeiliaid hela gwyllt yn eu plu, wedi'u pluo a pharod i'w coginio
England, Northern Ireland and Wales
Datganiad unigolyn cymwys
Mae’n rhaid i unrhyw garcasau a gymerir i/a godir gan Sefydliad Trin Helgig Cymeradwy (AGHE) gael archwiliad cychwynnol gan unigolyn cymwys.
Mae’n rhaid atodi datganiad at y carcasau, ni waeth pwy a saethodd y carw.
Mae’n rhaid i’r datganiad hwn gynnwys gwybodaeth am canlynol:
- rhywogaeth
- rhyw
- dyddiad
- pryd a lle y’i saethwyd
- rhif adnabod
Hefyd, mae’n rhaid cynnwys datganiad er mwyn disgrifio unrhyw nodweddion a ganfuwyd, a gall y datganiad hefyd gynnwys:
- unrhyw ymddygiad anarferol
- nodweddion y carcas
- halogiad amgylcheddol
Mae’n rhaid i unigolyn cymwys lofnodi’r datganiad hwn.
Hanes diwygio
Published: 25 Ebrill 2018
Diweddarwyd ddiwethaf: 17 Gorffennaf 2023