Mae trichinosis yn glefyd sy'n cael ei achosi gan larfâu mwydod parasitig bach a all effeithio ar anifeiliaid a phobl.
Sut rydych chi'n cael eich heintio
Mae pobl yn cael eu heintio drwy fwyta cig amrwd, cig wedi'i goginio neu gig wedi'i brosesu o foch, baeddod gwyllt, ceffylau neu anifeiliaid helgig sy'n cynnwys y paraseit.
Gall yr haint achosi symptomau:
- dolur rhydd
- poen yn y stumog
- teimlo'n sâl
Os nad yw'n cael ei drin, mae'n gallu achosi:
- gwres
- poen yn y cyhyrau
- cur pen
Mewn achosion difrifol, mae'n gallu effeithio ar organau hanfodol ac hyd yn oed eich lladd.
Sut mae anifeiliaid yn cael eu heintio
Mae anifeiliaid yn cael eu heintio wrth fwyta cig sy'n cynnwys y mwydyn parasitig.
Mewn moch, gall bwyd anifeiliaid fod yn ffynhonell heintio pan fydd wedi'i halogi gan anifeiliaid gwyllt marw fel cnofilod.
Mae yna ofynion ar gyfer profi trichinella mewn moch a nodir yn y gyfraith.
Er mwyn atal cig wedi'i heintio gan foch a rhywogaethau perthnasol eraill rhag mynd i'r gadwyn fwyd ddynol, mae'n ofynnol cynnal profion yn y Deyrnas Unedig.
Trichinella mewn baeddod gwyllt
Mae baeddod gwyllt nad ydynt yn cael eu ffermio yn cael eu cyfrif fel anifeiliaid 'gwyllt' (feral).
Pan fydd baeddod gwyllt yn chwilio am fwyd, gallai'r bwyd y maen nhw'n ei fwyta gael ei halogi â trichinella, gan gynyddu'r risg o heintio.
Os yw baedd gwyllt wedi'i saethu gan heliwr a'i gyflenwi'n uniongyrchol i ddefnyddiwr neu fanwerthwr lleol, mae'n rhaid ei brofi am trichinella.
Mae profi yn helpu diogelu defnyddwyr rhag bwyta cig wedi'i heintio.
Rydym ni'n darparu canllawiau a gwybodaeth dechnegol ar gyfer helwyr ar brofi baeddod gwyllt ar gyfer trichinella, sy'n esbonio sut y dylid cymryd samplau a'u hanfon.
Pwysig
Cyfeiriadau at yr Undeb Ewropeaidd (UE) yn nogfennau canllaw'r Asiantaeth
Mae'r Asiantaeth Safonau Bwyd (ASB) wrthi’n diweddaru’r holl gyfeiriadau at yr UE, er mwyn adlewyrchu'r gyfraith sydd bellach mewn grym yn gywir, ym mhob dogfen ganllaw newydd neu ddiwygiedig a gyhoeddir ar ôl i’r Cyfnod Pontio ddod i ben ddiwedd 2020. Mewn rhai amgylchiadau, efallai na fydd yn ymarferol i ni ddiweddaru’r holl gyfeiriadau at yr UE ar yr adeg yr ydym ni’n cyhoeddi canllawiau newydd neu ddiwygiedig.
Ac eithrio yng Ngogledd Iwerddon, dylid darllen unrhyw gyfeiriadau at Reoliadau'r UE yn y canllawiau hyn i olygu cyfraith yr UE a ddargedwir (retained EU law). Gallwch weld cyfraith yr UE a ddargedwir trwy Archif Ymadael â’r UE Llywodraeth EM. Dylid darllen y gyfraith hon ochr yn ochr ag unrhyw ddeddfwriaeth Ymadael â'r UE a wnaed i sicrhau bod cyfraith yr UE a ddargedwir yn gweithredu'n gywir yng nghyd-destun y Deyrnas Unedig (DU). Mae deddfwriaeth Ymadael â’r UE i’w gweld ar legislation.gov.uk. Yng Ngogledd Iwerddon, bydd cyfraith yr UE yn parhau i fod yn berthnasol mewn perthynas â’r rhan fwyaf o gyfraith hylendid bwyd a bwyd anifeiliaid, fel a restrir ym Mhrotocol Gogledd Iwerddon, ac ni fydd cyfraith yr UE a ddargedwir yn berthnasol i Ogledd Iwerddon o dan yr amgylchiadau hyn.
Mae'r Asiantaeth Safonau Bwyd (ASB) wrthi’n diweddaru’r holl gyfeiriadau at yr UE, er mwyn adlewyrchu'r gyfraith sydd bellach mewn grym yn gywir, ym mhob dogfen ganllaw newydd neu ddiwygiedig a gyhoeddir ar ôl i’r Cyfnod Pontio ddod i ben ddiwedd 2020. Mewn rhai amgylchiadau, efallai na fydd yn ymarferol i ni ddiweddaru’r holl gyfeiriadau at yr UE ar yr adeg yr ydym ni’n cyhoeddi canllawiau newydd neu ddiwygiedig.
Ac eithrio yng Ngogledd Iwerddon, dylid darllen unrhyw gyfeiriadau at Reoliadau'r UE yn y canllawiau hyn i olygu cyfraith yr UE a ddargedwir (retained EU law). Gallwch weld cyfraith yr UE a ddargedwir trwy Archif Ymadael â’r UE Llywodraeth EM. Dylid darllen y gyfraith hon ochr yn ochr ag unrhyw ddeddfwriaeth Ymadael â'r UE a wnaed i sicrhau bod cyfraith yr UE a ddargedwir yn gweithredu'n gywir yng nghyd-destun y Deyrnas Unedig (DU). Mae deddfwriaeth Ymadael â’r UE i’w gweld ar legislation.gov.uk. Yng Ngogledd Iwerddon, bydd cyfraith yr UE yn parhau i fod yn berthnasol mewn perthynas â’r rhan fwyaf o gyfraith hylendid bwyd a bwyd anifeiliaid, fel a restrir ym Mhrotocol Gogledd Iwerddon, ac ni fydd cyfraith yr UE a ddargedwir yn berthnasol i Ogledd Iwerddon o dan yr amgylchiadau hyn.