Neidio i’r prif gynnwys
English Cymraeg

Os oes gennych unrhyw bryderon neu wybodaeth yn ymwneud â thwyll neu droseddoldeb mewn cadwyni cyflenwi bwyd, neu os ydych yn dymuno chwythu’r chwiban ynghylch busnes bwyd yr ydych yn gweithio iddo, ffoniwch linell gymorth Trechu Trosedd Bwyd yn Gyfrinachol ar 0207 276 8787 (9am i 4pm, dydd Llun i ddydd Gwener) neu rhowch wybod drwy ein gwasanaeth ar-lein.

Newyddion

Arolwg blaenllaw’r Asiantaeth Safonau Bwyd yn datgelu ein harferion bwyta heddiw

Mae ymchwil a gyhoeddwyd heddiw gan yr Asiantaeth Safonau Bwyd (ASB) yn dangos bod mwy na hanner y bobl yng Nghymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon yn pryderu am wastraff bwyd, am faint o siwgr sydd mewn bwyd, ac am les anifeiliaid.

Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Awst 2022
Gweld yr holl ddiweddariadau
Diweddarwyd ddiwethaf: 11 Awst 2022
Gweld yr holl ddiweddariadau

Mae Bwyd a Chi 2, sef arolwg defnyddwyr blaenllaw yr ASB, hefyd yn dangos bod mwy na 2 o bob 5 ohonom yn dweud ein bod wedi bwyta llai o fwyd wedi’i brosesu yn ystod y flwyddyn ddiwethaf, ac yn ceisio lleihau gwastraff bwyd.

Mae’r arolwg yn ystadegyn swyddogol ac mae’n mesur yr wybodaeth, yr agweddau a’r ymddygiadau o ran diogelwch bwyd a materion bwyd eraill ymhlith oedolion yng Nghymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon, fel y’u cofnodir gan y defnyddwyr eu hunain, ddwywaith y flwyddyn. 

Cynhaliwyd yr arolwg diweddaraf hwn rhwng mis Hydref 2021 a mis Ionawr 2022 ac mae’n darparu data cyfoethog ac ansawdd uchel am yr hyn y mae pobl yn ei feddwl, yn ei deimlo ac yn ei wneud o ran bwyd.

Meddai Emily Miles, Prif Weithredwr yr ASB: 

‘Yn ogystal â rhoi mewnwelediad pwysig i ni o gyfrifoldeb craidd yr ASB o ran diogelwch bwyd, mae Bwyd a Chi 2 hefyd yn rhoi cipolwg manwl i ni o ganfyddiadau ac ymddygiadau pobl mewn perthynas â materion sy’n ymwneud â bwyd, gan gynnwys cynaliadwyedd, diogelwch bwyd, a’u deiet. 

‘Ymrwymodd strategaeth newydd yr ASB i helpu’r llywodraethau a wasanaethwn yng Nghymru, San Steffan a Gogledd Iwerddon i sicrhau bod bwyd yn iachach ac yn fwy cynaliadwy, yn ogystal â bod yn ddiogel ac yn cyd-fynd â’r hyn sydd ar y label. Mae’r mewnwelediad hwn yn rhan o’r dystiolaeth a ddarparwn fel bod safbwyntiau defnyddwyr ar y bwyd y maent yn ei fwyta yn cael ei glywed.’ 

Prif ganfyddiadau

Hyder mewn diogelwch bwyd, dilysrwydd bwyd, a’r gadwyn cyflenwi bwyd 

  • Dywedodd y rhan fwyaf o’r ymatebwyr (92%) eu bod yn hyderus bod y bwyd y maent yn ei brynu yn ddiogel i'w fwyta, a dywedodd mwy nag 8 o bob 10 (86%) o’r ymatebwyr eu bod yn hyderus bod yr wybodaeth ar labeli bwyd yn gywir 
  • Dywedodd tua thri chwarter o’r ymatebwyr (76%) fod ganddynt hyder yn y gadwyn cyflenwi bwyd 
  • Roedd yr ymatebwyr yn fwy tebygol o ddweud bod ganddynt hyder mewn ffermwyr (88%) a siopau ac archfarchnadoedd (85%) nag mewn siopau tecawê (61%) a gwasanaethau dosbarthu bwyd (45%) 

Pryderon am fwyd 

  • Dywedodd y rhan fwyaf o’r ymatebwyr (86%) nad oedd ganddynt bryderon am y bwyd y maent yn ei fwyta 
  • Pan roddwyd rhestr o ddewisiadau iddynt, y pryderon mwyaf cyffredin ymhlith yr holl ymatebwyr oedd gwastraff bwyd (63%), faint o siwgr sydd mewn bwyd (59%), a lles anifeiliaid (56%).

Diogeledd bwyd (Food security ) 

  • Ledled Cymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon, cafodd 82% o’r ymatebwyr eu dosbarthu fel pobl â diogeledd bwyd (70% diogeledd uchel, 12% diogeledd ymylol), a chafodd 18% o’r ymatebwyr eu dosbarthu fel pobl â diffyg diogeledd bwyd (10% diogeledd isel, 7% diogeledd isel iawn) 

Bwyta allan a bwyd tecawê 

  • Yn y 4 wythnos flaenorol, roedd tua hanner yr ymatebwyr wedi bwyta bwyd mewn bwyty (53%), o gaffi, siop goffi neu siop frechdanau (naill ai i’w fwyta ar y safle neu i’w gymryd i ffwrdd) (52%), neu wedi archebu bwyd tecawê yn uniongyrchol o siop tecawê neu fwyty (50%) 
  • Roedd dros draean o’r ymatebwyr wedi bwyta bwyd o siop bwyd brys (fast-food) (naill ai i’w fwyta ar y safle neu i’w gymryd i ffwrdd) (38%), neu wedi archebu bwyd tecawê trwy gwmni dosbarthu bwyd ar-lein (er enghraifft, Just Eat, Deliveroo, Uber Eats) (35%) yn y 4 wythnos flaenorol.   
  • Roedd y rhan fwyaf o’r ymatebwyr (89%) wedi clywed am y Cynllun Sgorio Hylendid Bwyd a dywedodd tua 4 o bob 10 (41%) o’r ymatebwyr eu bod wedi gwirio sgôr hylendid bwyd busnes yn ystod y 12 mis blaenorol

Alergeddau ac anoddefiadau bwyd a mathau eraill o orsensitifrwydd 

  • Dywedodd fymryn dros 1 o bob 10 (12%) o’r ymatebwyr fod ganddynt anoddefiad bwyd; dywedodd 4% fod ganddynt alergedd bwyd; a dywedodd 1% fod ganddynt glefyd seliag 
  • O’r ymatebwyr a ddywedodd fod ganddynt alergedd bwyd, y bwydydd a nodwyd amlaf ganddynt fel rhai sy’n achosi adwaith oedd pysgnau (26%) a ffrwythau (24%).  
  • O’r ymatebwyr a ddywedodd fod ganddynt anoddefiad bwyd, y bwydydd a nodwyd amlaf ganddynt fel rhai sy’n achosi adwaith oedd llaeth buwch a chynhyrchion a wneir â llaeth buwch (41%), a grawnfwydydd sy’n cynnwys glwten (19%) 

Bwyta gartref 

  • Dywedodd dros ddwy ran o dair (69%) o’r ymatebwyr taw’r dyddiad ‘defnyddio erbyn’ yw’r wybodaeth sy'n dangos nad yw bwyd yn ddiogel i'w fwyta mwyach 
  • Dywedodd tua dwy ran o dair (67%) o’r ymatebwyr eu bod bob amser yn gwirio’r dyddiadau ‘defnyddio erbyn’ cyn iddynt goginio neu baratoi bwyd 
  • Dywedodd dros hanner yr ymatebwyr (56%) nad ydynt byth yn golchi cyw iâr amrwd, tra bo 40% o’r ymatebwyr yn golchi cyw iâr amrwd o leiaf yn achlysurol 

Siopa bwyd: cynaliadwyedd a’r effaith amgylcheddol  

  • Dywedodd hanner (50%) yr ymatebwyr taw bwyta llai o fwyd wedi'i brosesu sy’n cyfrannu fwyaf at ddeiet cynaliadwy, a dywedodd 47% taw lleihau gwastraff bwyd sy’n cyfrannu ato fwyaf  
  • Roedd y rhan fwyaf (59%) o’r ymatebwyr yn credu taw prynu bwyd a gynhyrchir yn lleol neu fwyd sydd yn ei dymor sy’n cyfrannu fwyaf at ddewisiadau siopa bwyd cynaliadwy 

Deietau cynaliadwy, dewisiadau amgen i gig, a thechnolegau genetig  

  • Dywedodd tua dwy ran o dair (32%) o’r ymatebwyr eu bod yn bwyta dewisiadau amgen i gig ar hyn o bryd; dywedodd 21% o’r ymatebwyr eu bod yn arfer bwyta dewisiadau amgen i gig ond nad ydynt yn eu bwyta bellach; a dywedodd 39% o’r ymatebwyr nad oeddent erioed wedi bwyta dewisiadau amgen i gig 
  • Nododd ymatebwyr well ymwybyddiaeth o fwyd wedi’i addasu’n enetig (GM) (nid oedd 9% erioed wedi clywed am fwyd GM) na bwyd sydd wedi bod yn destun golygu genynnau neu olygu genomau (GE) (nid oedd 42% erioed wedi clywed am fwyd GE). 

Ymwybyddiaeth o’r ASB ac ymddiriedaeth a hyder ynddi 

  • Dywedodd tua thri chwarter (77%) o’r ymatebwyr a oedd yn gwybod o leiaf rywfaint am yr ASB eu bod yn ymddiried ynddi i sicrhau bod bwyd yn ddiogel ac yn cyd-fynd â’r hyn sydd ar y label

Ynglŷn â’r adolygiad 

Cynhaliwyd gwaith maes Bwyd a Chi 2: Cylch 4 rhwng 18 Tachwedd 2021 a 10 Ionawr 2022. Cwblhawyd yr arolwg gan 5,796 o oedolion o 4,026 o gartrefi ledled Cymru, Lloegr a Gogledd Iwerddon. 

Darllen y gwaith ymchwil

Mae adroddiad llawn Cylch 4 ar gael yn adran ymchwil ein gwefan.