Neidio i’r prif gynnwys
English Cymraeg

Os oes gennych unrhyw bryderon neu wybodaeth yn ymwneud â thwyll neu droseddoldeb mewn cadwyni cyflenwi bwyd, neu os ydych yn dymuno chwythu’r chwiban ynghylch busnes bwyd yr ydych yn gweithio iddo, ffoniwch linell gymorth Trechu Trosedd Bwyd yn Gyfrinachol ar 0207 276 8787 (9am i 4pm, dydd Llun i ddydd Gwener) neu rhowch wybod drwy ein gwasanaeth ar-lein.

Newyddion

Yr Asiantaeth Safonau Bwyd, Ymchwil ac Arloesi’r Deyrnas Unedig a’r cyhoedd yn dod at ei gilydd i archwilio diogelwch bwyd

Mae'r Asiantaeth Safonau Bwyd (ASB) ac Ymchwil ac Arloesi’r Deyrnas Unedig (UKRI) yn dyfarnu cyfanswm o £200,000 i ariannu chwe phrosiect i ddod â'r cyhoedd ac ymchwilwyr ynghyd i ymchwilio i heriau safonau bwyd.

Diweddarwyd ddiwethaf: 16 Tachwedd 2021
Diweddarwyd ddiwethaf: 16 Tachwedd 2021

Mae'r prosiectau gwyddoniaeth dinasyddion hyn yn cynnwys archwilio'r bacteria ar gynnyrch a dyfir yn y cartref, rhieni'n profi diogelwch llaeth powdwr i fabanod, a phobl â gorsensitifrwydd i fwyd yn dadansoddi'r alergenau mewn bwyd a brynir ar-lein.

Mae'r holl brosiectau a ariennir yn gysylltiedig â themâu Meysydd o Ddiddordeb Ymchwil yr ASB, sy'n ymdrin â materion fel ymwrthedd gwrthficrobaidd (AMR), gorsensitifrwydd i fwyd a diogelwch a hylendid bwyd yn y cartref. Cyflwynwyd yr arian mewn cydweithrediad â'r Cyngor Ymchwil Biotechnoleg a Gwyddorau Biolegol (BBSRC) a'r Cyngor Ymchwil Economaidd a Chymdeithasol (ESRC) , ac mae’r ddau yn rhan o UKRI. Mae'n rhan o ymdrech ehangach i gydlynu gweithgareddau a datblygu dull cydgysylltiedig i fynd i'r afael â'r heriau o gynnal bwyd diogel yn y Deyrnas Unedig (DU).

Mae prosiectau gwyddoniaeth dinasyddion yn ganolog i’r broses ymchwil. Yn hytrach na bod yn destun yr ymchwil, mae dinasyddion yn chwarae rhan weithredol wrth gasglu a dadansoddi data, a hyd yn oed wrth benderfynu pa gwestiynau maen nhw am eu gofyn a chyd-ddatblygu'r dulliau gydag ymchwilwyr. Mae gwyddoniaeth dinasyddion yn rhoi cyfle i gyfranogwyr gyfrannu'n uniongyrchol at ymchwil wyddonol a dylanwadu ar bolisi.

Meddai’r Athro Robin May, Prif Gynghorydd Gwyddonol yr ASB: 

'Rwy'n falch iawn bod yr ASB yn cefnogi'r prosiectau gwyddoniaeth dinasyddion cyffrous hyn ledled y wlad. Yn ogystal â darparu data amhrisiadwy, bydd y prosiectau hyn yn caniatáu i'r cymunedau yr ydym yn eu gwasanaethu helpu i adeiladu'r dystiolaeth sy’n sail i benderfyniadau polisi. Rydym ni wedi ymrwymo i ddefnyddio gwyddoniaeth a thystiolaeth i fynd i'r afael â'r materion diweddaraf sy'n ymwneud â bwyd ac mae gwyddoniaeth dinasyddion yn ffordd wych o wneud hyn.’

Meddai’r Athro Melanie Welham, Cadeirydd Gweithredol BBSRC: 

'Mae sicrhau cynhyrchu cynaliadwy, uniondeb a diogelwch ein bwyd yn heriau hanfodol sy'n gofyn i wahanol ddisgyblaethau weithio gyda'i gilydd i ddatblygu dulliau newydd ac atebion newydd. Mae BBSRC yn cydnabod bod cyfathrebu ac ymgysylltu â’r cyhoedd mewn perthynas  â bwyd yn rhan hanfodol o hynny, a gall y prosiectau gwyddoniaeth dinasyddion hyn ddangos pŵer cynnwys y cyhoedd mewn ymchwil wyddonol a gwneud cyfraniadau pwysig at gynnal uniondeb ein system fwyd.’

Meddai Tom Saunders, Pennaeth Ymgysylltu â'r Cyhoedd yn UKRI: 

'Mae UKRI wedi ymrwymo i chwalu'r rhwystrau rhwng ymchwil a chymdeithas, ac un ffordd y gallwn wneud hyn yw trwy alluogi'r cyhoedd i chwarae rhan weithredol mewn ymchwil. Bydd y prosiectau gwyddoniaeth dinasyddion cyffrous hyn yn cefnogi pobl o'r tu allan i'r system ymchwil ac arloesi i ddod â'u profiad personol a'u safbwyntiau unigryw i'r broses ymchwil, gan fynd i'r afael â materion pwysig sy'n ymwneud â diogelwch a safonau bwyd. Rydym ni’n edrych ymlaen at rannu'r canlyniadau a'r gwersi o'r prosiectau hyn gyda llunwyr polisi a'r gymuned Ymchwil ac Arloesi.’ 

Bydd pob prosiect yn para rhwng chwech a naw mis ac mae disgwyl iddynt ddechrau ddiwedd 2021.

Dyma’r prosiectau llwyddiannus:  

Gwyddoniaeth dinasyddion ag ymwrthedd gwrthficrobaidd – Dr Sarah West, Prifysgol Caerefrog


Astudiaeth beilot i gasglu data am arferion trin bwyd a bacteria AMR sy'n gysylltiedig â chynnyrch a dyfir yn y cartref a pha effaith y mae cyfraniad yn ei chael ar wybodaeth a dealltwriaeth dinasyddion am ddiogelwch bwyd ac ymwrthedd gwrthficrobaidd. 

Dod o hyd i'r fformiwla gywir – sefydlu ymarferoldeb gwneud gwyddoniaeth yn y cartref i asesu diogelwch paratoi Llaeth Powdwr i Fabanod – Dr Aimee Grant, Prifysgol Abertawe

Prosiect gwyddoniaeth gymunedol gydweithredol a ddatblygwyd rhwng rhieni ac ymchwilwyr i brofi diogelwch Llaeth Powdwr i Fabanod a baratowyd gartref. 

Hyrwyddwyr ymwybyddiaeth o ran alergeddau bwyd:  Gweithio i wella safonau diogelwch bwyd wrth gaffael bwyd ar-lein i bobl â gorsensitifrwydd i fwyd – Dr Tassos Koidis, Sefydliad Diogelwch Bwyd Fyd-eang, Prifysgol y Frenhines, Belfast

Nod y prosiect hwn yw deall diogelwch, effeithlonrwydd, arferion ac ymddygiadau pobl â gorsensitifrwydd i fwyd wrth brynu bwyd ar-lein. 

Archwilio microbiome byrddau torri – Dr Alan Goddard, Prifysgol Aston

Bydd y prosiect hwn yn ymgysylltu â chymunedau heb gynrychiolaeth ddigonol yng Ngorllewin Canolbarth Lloegr i ymchwilio i lefelau bacteria a gludir gan fwyd yn y cartref a chreu deunyddiau addysgol ar gyfer eu cymunedau.

Ymgysylltu â chymunedau gorsensitif i fwyd mewn gwyddoniaeth dinasyddion – Yr Athro Julie Barnett, Prifysgol Caerfaddon

Bydd yr astudiaeth hon yn archwilio profiad pobl â gorsensitifrwydd i fwyd wrth fwyta allan a beth yw'r goblygiadau i randdeiliaid y diwydiant, polisi ac ymarferwyr perthnasol.

Defnyddio gwyddoniaeth dinasyddion i archwilio bridio planhigion ac ymchwilio i dryloywder y gadwyn fwyd ar gyfer dulliau bridio newydd – Dr Gulbanu Kaptan, Prifysgol Leeds 

Nod y prosiect peilot hwn yw gwella gwybodaeth cyfranogwyr o'r defnydd o dechnolegau newydd a golygu genynnau yn y gadwyn fwyd. Bydd cyfranogwyr yn cymryd rhan yng nghamau dylunio a chasglu data'r ymchwil. Byddant hefyd yn cymryd rhan mewn sesiwn hyfforddi a thrafod rhyngweithiol lle gallant wella eu gwybodaeth am fridio planhigion a dulliau newydd.