Neidio i’r prif gynnwys
English Cymraeg

Os oes gennych unrhyw bryderon neu wybodaeth yn ymwneud â thwyll neu droseddoldeb mewn cadwyni cyflenwi bwyd, neu os ydych yn dymuno chwythu’r chwiban ynghylch busnes bwyd yr ydych yn gweithio iddo, ffoniwch linell gymorth Trechu Trosedd Bwyd yn Gyfrinachol ar 0207 276 8787 (9am i 4pm, dydd Llun i ddydd Gwener) neu rhowch wybod drwy ein gwasanaeth ar-lein.

Meysydd o ddiddordeb ymchwil

Mae meysydd o ddiddordeb ymchwil yn rhoi manylion am ein blaenoriaethau ymchwil.

Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Medi 2022
Gweld yr holl ddiweddariadau
Diweddarwyd ddiwethaf: 2 Medi 2022
Gweld yr holl ddiweddariadau

Mae dull cryf, gwyddonol sy’n seiliedig ar dystiolaeth wedi bod yn ganolog i’n cenhadaeth, a bydd yn parhau felly, sef sicrhau bod bwyd yn ddiogel ac ei fod cyd-fynd â’r hyn sydd ar y label, a rhoi grym i ddefnyddwyr wneud dewisiadau gwybodus mewn perthynas â bwyd. Rydym yn defnyddio gwyddoniaeth a thystiolaeth i weithredu ar heriau cyfredol, nodi a mynd i’r afael â risgiau sy’n dod i’r amlwg, a sicrhau bod fframwaith rheoleiddio diogelwch bwyd a bwyd anifeiliaid y Deyrnas Unedig (DU) yn fodern, yn ystwyth ac yn cynrychioli buddiannau defnyddwyr.

Mae strategaeth yr Asiantaeth Safonau Bwyd (ASB) ar gyfer 2022-2027 yn nodi ein bod yn seilio ein penderfyniadau ar wyddoniaeth a thystiolaeth, ac rydym yn cynhyrchu mewnwelediadau a dadansoddiadau sy’n llywio ein gwaith yn ogystal â pholisi ac arferion sefydliadau eraill yn y system fwyd. Mae hyn yn cynnwys cyngor arbenigol a ddarperir gan ein Pwyllgorau Cynghori Gwyddonol annibynnol a’r Cyngor Gwyddoniaeth, a sicrhau bod ein holl ganlyniadau ymchwil ar gael i’r cyhoedd, fel rhan o’n hymrwymiad i fod yn agored ac yn dryloyw.

Mae’r materion sy’n dylanwadu ar ddiogelwch a safonau bwyd a bwyd anifeiliaid, a’r posibilrwydd y gallai defnyddwyr ddod i gysylltiad iddynt, yn eang. Mae hyn, yn ei dro, yn golygu bod ein meysydd o ddiddordeb ymchwil yn eang. Mae ein meysydd o ddiddordeb ymchwil yn gwestiynau ymchwil rydym am fynd i’r afael â nhw er mwyn hyrwyddo a diogelu iechyd y cyhoedd trwy sicrhau bod defnyddwyr y DU yn wybodus a bod ganddynt fynediad cynaliadwy at fwyd diogel ac olrheiniadwy sy’n cael ei labelu’n gywir. 
 
Cyhoeddodd yr ASB ei meysydd o ddiddordeb ymchwil am y tro cyntaf yn 2017, a rhannwyd set ddiwygiedig yn 2020. Mae ein meysydd o ddiddordeb ymchwil ar gyfer 2022 wedi’u diweddaru i gyd-fynd â Strategaeth yr ASB ar gyfer 2022-2027. Byddant yn canolbwyntio ar ‘fwyd sy’n iachach ac yn fwy cynaliadwy,’ ochr yn ochr â’r conglfeini sefydledig, sef ‘bwyd sy’n ddiogel’ a ‘bwyd sy’n cyd-fynd â’r hyn sydd ar y label’.  

Mae’r themâu a gyflwynir gennym yn sylfaen i’n huchelgeisiau ymchwil ar gyfer y dyfodol, gan ddarparu tystiolaeth ar gyfer ein polisi, cyngor a gweithrediadau, gan amlygu blaenoriaethau strategol cyfredol. 

Trwy rannu, cyfathrebu ac adolygu ein meysydd o ddiddordeb ymchwil yn rheolaidd, ein nod yw paratoi’n well ar gyfer y dyfodol trwy ehangu ein sylfaen dystiolaeth a chreu cyfleoedd i wneud y canlynol: 

  • Meithrin ac estyn cydweithrediadau ag adrannau eraill y Llywodraeth, gweinyddiaethau datganoledig, awdurdodau lleol, y diwydiant, defnyddwyr (a’r grwpiau sy’n eu cynrychioli) i alluogi dealltwriaeth lawn o’r system fwyd ac effaith ymyriadau
  • Datblygu mentrau ar y cyd ag Ymchwil ac Arloesi’r DU (UKRI) a chyllidwyr eraill
  • Ymgysylltu â phrifysgolion, sefydliadau ymchwil a darparwyr ymchwil eraill sy’n gweithio ar flaen y gad o ran arloesi, trwy gomisiynu ymchwil, cyd-ddylunio prosiectau newydd a chefnogi cymrodoriaethau ac ysgoloriaethau i’w galluogi i ddangos effaith sylweddol ar y system fwyd a diogelu defnyddwyr
  • Cynnal ymchwil a gwaith datblygu er mwyn sicrhau safonau uchel ar gyfer gwaith samplu diogelwch bwyd, gan gynnwys o fewn system y Labordy Rheoli Swyddogol, gyda chefnogaeth Labordai Cyfeirio Cenedlaethol Bwyd a Bwyd Anifeiliaid y DU
  • Cyfrannu at weithgareddau blaenoriaethu partneriaid gan gynnwys y rheiny o fewn Rhwydwaith Ymchwil Diogelwch Bwyd y DU
     
Mae dull cryf, gwyddonol sy’n seiliedig ar dystiolaeth wedi bod, ganolog i’n cenhadaeth, a bydd yn parhau felly, sef sicrhau bod bwyd yn ddiogel ac ei fod yn cyd-fynd â’r hyn sydd ar y label, a rhoi grym i ddefnyddwyr wneud dewisiadau gwybodus mewn perthynas â bwyd.
Yr Athro Robin May, ein Prif Gynghorydd Gwyddonol

Nid yw ein meysydd o ddiddordeb ymchwil yn wahoddiad uniongyrchol i dendro. Caiff galwadau ymchwil yr adran eu cyhoeddi a’u caffael trwy borth tendro ac mae manylion tendrau ymchwil Llywodraethol newydd y DU hefyd ar gael ar y wefan dod o hyd i gontract.  

Rydym yn annog ymchwilwyr i gysylltu â ni yng nghyswllt crynodebau o ganfyddiadau diweddar neu gynlluniau ar gyfer ymchwil y maent o’r barn eu bod yn berthnasol i gylch gwaith yr ASB. Gallwn hefyd ddarparu datganiadau o gefnogaeth ar gyfer ceisiadau i gyllidwyr eraill sy’n disgrifio ymchwil a fydd yn cyflwyno tystiolaeth sy’n berthnasol i flaenoriaethau’r ASB. 

I drafod unrhyw ran o’r wybodaeth uchod am ymgysylltu gwyddonol gyda’r ASB a’n meysydd o ddiddordeb ymchwil, anfonwch e-bost atom.

Blaenoriaethau ymchwil

Rydym wedi nodi pedair blaenoriaeth ymchwil. O dan bob un o’r blaenoriaethau hyn, ceir meysydd o ddiddordeb ymchwil sy’n sail i’n rhaglenni ymchwil a thystiolaeth gydgysylltiedig. O dan bob un o’r rhain mae gennym gwestiynau manylach, sy’n rhoi trosolwg agosach o’r meysydd lle rydym yn ceisio datblygu a/neu wella ein galluoedd gwyddonol.  

Blaenoriaeth ymchwil – rhif un: Sicrhau diogelwch a safonau bwyd a bwyd anifeiliaid

Wrth wraidd ein rôl mae’r angen i sicrhau bod bwyd yn ddiogel ac yn cyd-fynd â’r hyn sydd ar y label ac wrth wneud hynny ddiogelu defnyddwyr rhag risgiau o fewn y system fwyd a sicrhau safonau bwyd uchel. Yn greiddiol i hyn mae proses dadansoddi risg sy’n dibynnu ar asesiad risg annibynnol, wedi’i harwain gan wyddoniaeth a thystiolaeth ddadansoddol economaidd-gymdeithasol, i gefnogi penderfyniadau rheoli risg effeithiol.

Er mwyn sicrhau diogelwch a safonau bwyd, rhaid i ni hefyd gydnabod bod y DU yn rhan o gadwyn cyflenwi bwyd ryngwladol, lle nad ydym yn cynhyrchu ond tua 50% o’r holl fwyd rydym yn ei fwyta yn y DU. Mae ymadawiad y DU â’r UE a’n gwaith tuag at sicrhau masnach ryngwladol ehangach wedi amlygu ymhellach sut mae angen i ni ddeall rôl masnach a gwahaniaethau rhyngwladol mewn systemau cynhyrchu a safonau bwyd. 

Ein meysydd o ddiddordeb ymchwil ar gyfer y flaenoriaeth hon yw:  

Blaenoriaeth ymchwil – rhif dau: Deall defnyddwyr a’n cymdeithas ehangach 

Mae cenhadaeth yr ASB yn canolbwyntio ar ddiogelu defnyddwyr a gweithredu er budd y defnyddiwr. Felly mae’n hanfodol deall beth sy’n ysgogi ac yn dylanwadu ar ymddygiadau yn y system fwyd. Er mwyn gweithredu er budd defnyddwyr ym meysydd polisi bwyd a’r system fwyd, mae’n rhaid i ni ddeall a monitro ymddygiad, agweddau sy’n newid, a thueddiadau sy’n cael eu llywio gan ddefnyddwyr, a chwarae ein rhan i gefnogi dewisiadau deiet diogel, iachus a chynaliadwy i bawb.

Er mwyn gweithredu polisïau effeithiol, mae angen i ni ddeall beth mae defnyddwyr yn ei feddwl, ei deimlo a’i wneud, a sut mae hyn oll yn newid, yn ogystal â’r gwahaniaethau rhwng defnyddwyr, a sut mae’r rhain yn effeithio ar diogeledd bwyd, diogelwch bwyd ac iechyd y cyhoedd.

Mae’n hanfodol deall rôl marchnadoedd a modelau busnes newydd a rhai sy’n dod i’r amlwg, a thrwy’r rhain, y rôl y mae busnesau bwyd yn ei chwarae wrth yrru ymddygiad a dylanwadu ar alw defnyddwyr. Mae hyn yn cynnwys datblygu a chyflwyno bwydydd newydd (fel ffynonellau protein amgen neu fwydydd wedi’u peiriannu’n enetig).  

Ein meysydd o ddiddordeb ymchwil ar gyfer y flaenoriaeth hon yw:  

Blaenoriaeth ymchwil – rhif tri: Addasu at system bwyd a bwyd anifeiliaid y dyfodol

Nodweddir system fwyd yr 21ain ganrif gan ei chymhlethdod a’i harloesedd. Rhoddodd Covid-19 a’r pandemig straen aruthrol ar y system fwyd fyd-eang, gan brofi ei gwytnwch. Fe amlygodd y pandemig, yn y byd rhyng-gysylltiedig a chyflym hwn, fod angen mynediad at yr wybodaeth orau, y data gorau, a’r gallu i sganio’r gorwel i ddeall newidiadau yn y system, effaith y rhain, a sut maent yn creu gwendidau.  

Gall digwyddiadau byd-eang, tueddiadau newydd ymysg defnyddwyr, newid mewn arferion busnes ac arloesi bwyd oll greu risgiau a chyfleoedd newydd. Yn y maes hwn, mae angen ymchwil a thystiolaeth arnom i ddeall y posibilrwydd o darfu ar ein system fwyd, ac effaith newid. Mae angen i ni allu nodi technolegau bwyd newydd a rhai sy’n dod i’r amlwg, a bod yn barod ar gyfer yr heriau diogelwch posib a’r heriau eraill sy’n deillio o’r bwydydd a’r prosesau newydd hyn. Mae hyn yn cynnwys bod â phroses dadansoddi risg arloesol ar waith sy’n cael ei gyrru gan wyddoniaeth ar gyfer cynhyrchion rheoleiddiedig.  

Ein meysydd o ddiddordeb ymchwil ar gyfer y flaenoriaeth hon yw:   

Blaenoriaeth ymchwil – rhif pedwar: Mynd i’r afael â heriau mawr byd-eang 

Nid yw’r system fwyd yn sefyll ar wahân i heriau byd-eang fel newid yn yr hinsawdd, llygredd plastig ac ymwrthedd gwrthficrobaidd (AMR). Rydym hefyd yn wynebu heriau iechyd mawr, gan gynnwys argyfwng gordewdra, oherwydd deiet a maethu gwael.

Mae angen i ni ddeall sut mae’r rhain yn effeithio ar y system fwyd, naill ai’n uniongyrchol neu o ganlyniad i fesurau lliniaru/atebion sy’n cael eu cyflwyno, a’r rôl y gall ein gwyddoniaeth ei chwarae i helpu i fynd i’r afael â’r bygythiadau mawr hyn.  Fel darparwr tystiolaeth, byddwn yn cefnogi mentrau trawslywodraethol, fel Cynllun Gweithredu Cenedlaethol y DU ar Ymwrthedd Gwrthficrobaidd a’r Strategaeth Sero Net. 

Ein meysydd o ddiddordeb ymchwil ar gyfer y flaenoriaeth hon yw: