Neidio i’r prif gynnwys
English Cymraeg

Asesu ardaloedd cynhyrchu pysgod cregyn

Sut rydym ni'n asesu ardaloedd cynhyrchu pysgod cregyn.

Diweddarwyd ddiwethaf: 12 Chwefror 2024
Gweld yr holl ddiweddariadau
Diweddarwyd ddiwethaf: 12 Chwefror 2024
Gweld yr holl ddiweddariadau

Rydym yn asesu ac yn dosbarthu ardal gynhyrchu neu ailosod yn seiliedig ar arolwg ar lanweithdra.

Ni ellir dosbarthu ardal gynhyrchu neu ailosod pysgod cregyn hyd nes y cynhaliwyd asesiad o ffynonellau’r llygredd. Gall pobl ac anifeiliaid fod yn halogi’r ardal gynhyrchu neu ailosod.

Gall meintiau llygryddion organig sy’n cael eu rhyddhau i ardaloedd cynhyrchu pysgod cregyn amrywio ar wahanol adegau o’r flwyddyn, felly mae angen i asesiadau ystyried amrywiadau tymhorol.

Gall hyn gynnwys:

  • darlleniadau glaw
  • trin dŵr gwastraff

Mae cylchrediad yn y dŵr yn effeithio ar sut mae llygryddion yn symud o gwmpas. Rhaid i ni hefyd ddarganfod nodweddion y cylchrediad llygryddion yn yr ardal gynhyrchu gan ddefnyddio:

  • patrymau cyfredol
  • bathymetreg
  • cylch llanw

Bydd rhaglen samplu molysgiaid dwygragennog yn yr ardal gynhyrchu yn seiliedig ar:

  • y data mwyaf cywir o nifer o samplau dros amser
  • dosbarthiad daearyddol o’r pwyntiau samplu
  • amlder y samplu

Mae canlyniadau’r dadansoddiad mor gynrychioliadol â phosib ar gyfer yr ardal dan sylw.

Arolygon ar lanweithdra

Mae nifer o ffynonellau llygredd yn effeithio ar ardaloedd cynhyrchu ac ailosod pysgod cregyn. Rhaid i’r holl ardaloedd cynhyrchu ac ailosod pysgod cregyn newydd:

  • fod wedi cael asesiadau o ffynonellau’r llygredd
  • bod â phwynt monitro cynrychioliadol ar gyfer samplu
  • sefydlu cynllun samplu

Mae angen i ymgeiswyr (y cynaeafwr) lenwi ffurflen gais ar y cyd â’r awdurdod lleol i ofyn am ddosbarthu ardal pysgod cregyn neu ailosod newydd. Mae hyn yn darparu’r wybodaeth gychwynnol ar gyfer comisiynu arolwg ar lanweithdra.

Gellir lawrlwytho rhagor o wybodaeth am y broses ymgeisio (gan gynnwys gofynion cyn y gellir cymeradwyo dosbarthiad) a’r ffurflen gais o’r dudalen dosbarthu Pysgod Cregyn.
Ar ôl derbyn eich cais i ddosbarthu pysgod cregyn, byddwn ni’n gofyn i’n contractiwr gynnal asesiad ar lanweithdra.

Gellir cynnal arolygon ar lanweithdra hefyd:

  • pan fo angen ar gyfer rhai diwygiadau i bwyntiau samplu
  • pan fydd tystiolaeth yn dangos y gallai ffynonellau halogiad ysgarthol fod wedi newid
  • os cynhaliwyd yr arolwg diwethaf ar lanweithdra ar gyfer yr ardal dros 6 blynedd yn ôl

Yr wybodaeth sy’n cael ei hasesu yn ystod arolwg ar lanweithdra

Dyma’r wybodaeth a gaiff ei hasesu:

  • lleoliad a graddfa’r pysgod cregyn
  • math o bysgodfa pysgod cregyn (rhywogaethau, dull cynaeafu, tymhorau cynaeafu)
  • lleoliad, math a chyfaint y gollyngiadau carthffosiaeth
  • lleoliad mewnbynnau afonydd a chyrsiau dŵr eraill
  • ffynonellau amaethyddol a bywyd gwyllt
  • lleoliad y porthladdoedd a’r marinas
  • glawiad cyfartalog hanesyddol fesul mis
  • unrhyw ffynonellau halogiad posibl eraill
  • data microbiolegol presennol o ansawdd dŵr neu fonitro pysgod cregyn a gynhaliwyd yn yr un ardal neu ardaloedd cyfagos

Yn y rhan fwyaf o achosion, bydd angen gwiriad ffisegol o’r safle a ffynonellau halogiad posib mewn ardaloedd newydd hefyd. Gelwir hyn yn arolwg traethlin (shoreline).

Adroddiadau Arolwg ac Asesiadau Monitro

Rhwng mis Ebrill 2017 a mis Mawrth 2020, roedd trefniant dros dro ar waith ar gyfer asesu ardaloedd cynhyrchu newydd i bennu pwyntiau monitro cynrychioliadol (RMPs). Mae RMP yn un pwynt monitro o fewn ardal gynhyrchu pysgod cregyn, a all gynrychioli nifer o safleoedd yn yr ardal gynhyrchu honno.

O fis Ebrill 2020, comisiynwyd arolygon ar lanweithdra, sy’n ystyried asesiad ehangach o risg. Mae’r adroddiadau hyn i’w gweld isod:

Mae’r asesiadau isod ar gael yn Saesneg yn unig.

Pwysig

Cyfeiriadau at ddeddfwriaeth yr UE yng nghanllawiau’r ASB

Nid yw deddfwriaeth sy’n uniongyrchol gymwys i’r UE bellach yn gymwys ym Mhrydain Fawr. Daeth deddfwriaeth yr UE a ddargadwyd pan ymadawodd y DU â’r UE yn gyfraith a gymathwyd ar 1 Ionawr 2024, yn unol â’r hyn a gyhoeddwyd ar legislation.gov.uk. Dylai cyfeiriadau at unrhyw ddeddfwriaeth yng nghanllawiau’r ASB sydd ag ‘UE’ neu ‘CE’ yn y teitl (er enghraifft, Rheoliad (CE) 178/2002) gael eu hystyried yn gyfraith a gymathwyd lle bo hynny’n gymwys i Brydain Fawr. Bellach, dylid ystyried cyfeiriadau at ‘Gyfraith yr UE a Ddargedwir’ neu ‘REUL’ fel cyfeiriadau at gyfraith a gymathwyd.  
 
Yn achos busnesau sy’n symud nwyddau o Brydain Fawr i Ogledd Iwerddon, mae gwybodaeth am Fframwaith Windsor ar gael ar GOV.UK.  
 
Mabwysiadwyd Fframwaith Windsor gan y DU a’r UE ar 24 Mawrth 2023. Mae’r Fframwaith yn darparu set unigryw o drefniadau i gefnogi llif cynhyrchion manwerthu bwyd-amaeth o Brydain Fawr i Ogledd Iwerddon, gan ganiatáu i safonau Prydain Fawr o ran iechyd y cyhoedd mewn perthynas â bwyd, marchnata a deunyddiau organig fod yn gymwys i nwyddau manwerthu wedi’u pecynnu ymlaen llaw a gaiff eu symud drwy Gynllun Symud Nwyddau Manwerthu Gogledd Iwerddon (NIRMS).